Co roku, 22 marca, na świecie obchodzony jest Światowy Dzień Wody. W tym roku będziemy celebrować go pod hasłem „Woda dla pokoju”.
Woda może stworzyć pokój lub wywołać konflikt. Kiedy wody jest mało, jest ona zanieczyszczona lub gdy ludzie nie mają do niej równego dostępu, mogą wzrosnąć napięcia między społecznościami czy narodami. A ponieważ część krajów nie radzi sobie ze zmianami klimatycznymi, masowymi migracjami i niepokojami politycznymi, w centrum swoich planów muszą umieścić współpracę w zakresie dostępu do wody pitnej.
Woda może nas wyprowadzić z kryzysu – to kolejne przesłanie tegorocznego Dnia Wody. Możemy wspierać harmonię między krajami, jednocząc się wokół sprawiedliwego i zrównoważonego korzystania z wody – od konwencji Narodów Zjednoczonych na poziomie międzynarodowym po działania na poziomie lokalnym.
Woda często odgrywa rolę w konflikcie
Woda może stać się czynnikiem wyzwalającym konflikt, gdy interesy różnych użytkowników wody, kolidują ze sobą i są postrzegane jako nie do pogodzenia, lub gdy ilość i/lub jakość wody spada, co może mieć wpływ na zdrowie ludzi i ekosystemu.
Woda może być bronią podczas konfliktu zbrojnego – używaną zarówno przez podmioty państwowe, jak i niepaństwowe – jako środek do zdobycia lub utrzymania kontroli nad terytorium i ludnością, lub jako środek wywierania presji na grupy przeciwnika.
Woda może być ofiarą konfliktu, gdy zasoby wodne, systemy wodociągowe lub pracownicy przedsiębiorstw użyteczności publicznej stają się ofiarami lub celem przemocy. Ataki na infrastrukturę cywilną, w tym na systemy wodociągowe, stwarzają poważne zagrożenie dla zdrowia i naruszają międzynarodowe prawo humanitarne.
W których krajach brakuje wody pitnej?
Liban
Kraj pogrążony jest w kryzysie ekonomicznym i cierpi z powodu niekorzystnego zarządzania systemami wodnymi. Ponad 71% populacji boryka się z krytycznym brakiem wody pitnej. Sytuacje pogarsza długotrwała susza w regionie. Ceny wody gwałtownie wzrosły, a na jej brak najbardziej narażone są społeczności uchodźców.
Pakistan
Przyczynami braku wody w Pakistanie są szybki wzrost populacji i urbanizacja, a także zmiany klimatu. Ponad 16 milionów osób w samym Karaczi nie ma dostępu do czystej wody.
Afganistan
Brak wody pogłębia się w związku z niedawnym politycznym zamętem, konfliktem, kataklizmami naturalnymi, niestabilnością gospodarczą i zmianami klimatu. Tamtejsza susza to najgorsza taka sytuacja od 27 lat.
Syria
Kraj zmaga się z największą w ciągu 70 lat suszą, spowodowaną niskimi poziomami wód rzeki Eufrat. Dodatkowo, ponad dekadę trwający konflikt tylko pogorszył sytuację.
Niger
Cały kraj położony na Saharze, zagrożony jest suszą. UNICEF szacuje, że tylko 56% obywateli Nigru ma dostęp do źródła pitnej wody, a jedynie 13% do podstawowych usług sanitarnych.
Jak wygląda sytuacja w Polsce?
Polska również stoi w obliczu problemu niedoboru wody. Jesteśmy jednym z krajów w Europie, gdzie zasoby wody są najbardziej ograniczone. Średnie roczne zasoby wodne na mieszkańca w Polsce wynoszą około 1600 m³, czyli tyle, ile na statystycznego obywatela Egiptu. Dla porównania średnia europejska to ok. 4300 m³
Główna przyczyna niedoboru wody to niewystarczająca retencja, czyli zdolność ziemi do zatrzymywania wody. Polska ma jedną z najniższych wartości retencyjnych w Europie, co oznacza, że wiele deszczówki lub wody z topniejącego śniegu jest szybko odprowadzane do rzek i morza, a nie przechowywane do późniejszego użytku.
Woda może być siłą stabilizującą i katalizatorem zrównoważonego rozwoju
Tegoroczne hasło obchodów brzmi: „Wykorzystanie wody dla pokoju ”. Globalna kampania publiczna już teraz promuje wodę jako narzędzie pokoju, podnosząc świadomość na temat sposobów, w jakie świat może zjednoczyć się wokół zrównoważonej gospodarki wodnej, aby zapobiegać sporom i współpracować przy wspólnych wyzwaniach.
Aby uczcić ten dzień, w siedzibie UNESCO w Paryżu we Francji odbędzie się najważniejsze wydarzenie, podczas którego wezmą udział prelegenci i eksperci wysokiego szczebla, a także wydarzenia kulturalne wyrażające koncepcję „wody i pokoju”.
Wydarzenie zainauguruje także edycję Światowego Raportu Narodów Zjednoczonych o Rozwoju Wody na rok 2024, zatytułowanego: „Woda dla dobrobytu i pokoju”. Raport zawiera zalecenia polityczne dla decydentów i jest publikowany przez UNESCO w imieniu UN-Water, a jego opracowanie jest koordynowane przez Światowy Program Oceny Wody UNESCO.
Oto wybrane wydarzenia związane z obchodami Światowego Dnia Wody 2024
Sympozjum Woda dla Pokoju i Bezpieczeństwa
21 marca 2024
17:30 (CET)
IHE Delft, Delft, Holandia
Szczegóły wydarzenia i szczegóły transmisji na żywo
Woda dla Pokoju: kluczowe obchody Światowego Dnia Wody 2024
22 marca 2024
10:00-20:00 (CET)
Siedziba UNESCO, Paryż, Francja
Szczegóły dotyczące spotkań osobistych i transmisji internetowej
Woda jako katalizator wspólnych działań klimatycznych i pokoju
22 marca 2024
10:00 do 11:30 (CET)
Budynek Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) , Genewa, Szwajcaria
Więcej szczegółów znajdziesz tutaj
Zajęcie się wodą w imię pokoju: rola budowania potencjału w zarządzaniu wodą w sytuacjach konfliktowych i humanitarnych
22 marca 2024
15:00 (CET)
Organizacja Narodów Zjednoczonych, Palais des Nations, Genewa, Szwajcaria
Szczegóły wydarzenia i szczegóły transmisji internetowej
Woda jako siła napędowa pokoju i stabilności
22 marca 2024
19:15-20:45 (CET)
Siedziba ONZ, Nowy Jork, Stany Zjednoczone
Obchody Światowego Dnia Wody 2024: zjednoczenie wysiłków, utrzymanie tempa postępu
22 marca 2024 r
15:00-18:00 (CET)
Siedziba ONZ, Nowy Jork, Stany Zjednoczone